Rewelacyjne, nagradzane przepisy wigilijne mieszkańców okolic Kołobrzegu.

- Moi rodzice i dziadkowie pochodzą z Rzeszowszczyzny - mówiła nam w 2015 roku pani Wiesława. - Groch z kapustą zawsze był na wigilijnym stole, więc i w moim rodzinnym domu być musi. Moja babcia, Maria Sidor, zawsze mawiała: jedzcie go, bo kapusta zdrowia wam doda, a groch rozumu - śmiała się nasza rozmówczyni. Potrzeba pół kilograma kapusty, dobrze ukiszonej, kwaśnej. Do tego 1 szklanka niepełna grochu łuskanego (dobrze wypłukanego), marchewka, cebula, pietruszka, sól pieprz i majeranek. Kwaśną kapustę ugotować do miękkości. Cebulkę pokrojoną w kostkę podsmażyć na łyżce masła, dodając sól, pieprz i majeranek. Gotować groch, do momentu, gdy zamieni się w gęstą pulpę. Kapustę odcedzić, ale nie odcisnąć (powinna być dalej wyraziście kwaskowa). Powinna być dość drobno pokrojona. Jeśli taka nie jest, to ją dość drobno pokrójmy. Łączymy groch, kapustę i podsmażamy na małym ogniu ok. 10 minut. Na koniec oczywiście doprawiamy do smaku.

2. Pstrąg królewski Jerzego Króla

Pstrąg świąteczny pana Jerzego Króla z Dygowa, akordeonisty i wokalisty z zespołu śpiewaczego Dygowianki (2011 rok)

- Potrzebna nam dwa świeże, dorodne pstrągi – tak swój przepis na smakowitą rybę rozpoczynał Jerzy Król. – Muszą być wypatroszone, ale z głową i ogonem, kręgosłup wyciągnięty. Jeśli przed gotowaniem otworzymy jej pysk, będzie potem efektownie wyglądać. Trzeba pozbyć się oczu i skrzeli bo dają gorycz. W oczy potem włożymy marchewkę, w pysk np. groszek. Ale wróćmy do przepisu: ryby solimy, pieprzymy i odstawiamy na ok. godziny. Bierzemy warzywa: marchew, pietruszka, por, seler. Podsmażamy je krótko na oleju, solimy, pieprzymy i tak powstałym farszem nadziewamy pstrągi. Zawijamy nadziane ryby w folię aluminiową i pieczemy w piekarniku ok. 20 minut. Wystudzone pstrągi wykładamy na talerzu i robimy galaretę na wywarze z warzyw z odrobiną np. Jarzynki lub Vegety.

3. Gołąbki z kaszą i grzybami Anny Witek z Gościna

Pani Anna Witek z Gościna, śpiewa w zespole śpiewaczym Podlotki.

W 2011 roku podzieliła się z nami przepisem na gołąbki postne z kaszą jęczmienną i grzybami

- Wybieramy małą kapustę, żeby gołąbki wyszły nam zgrabne, nieduże – opowiadała pani Anna. - Kapustę parzymy, jak to zwykle na gołąbki. Kasza może być nawet z torebki, byle była jęczmienne. Bierzemy suszone grzyby, najlepiej prawdziwki. W naszej okolicy akurat z prawdziwkami było kiepsko, więc użyłam mieszanych. Trzeba je umyć, namoczyć, najlepiej zostawić w wodzie na noc. Potem je gotujemy ok. godziny na małym ogniu. Następnie przekręcamy je przez maszynkę. Dodajemy do kaszy i mieszamy. Oczywiście proporcje zależą tylko od nas. Jeśli mamy więcej grzybów, gołąbki będą bogatsze. Potem podsmażamy na oleju lub oliwie z oliwek pokrojoną drobno cebulkę i dodajemy do kaszy i grzybów. Farsz solimy, pieprzymy, przyprawiamy do smaku. Możemy dodać zioła. Końcowy etap to zawijanie farszu w liście kapusty. Tak przygotowane gołąbki, podlane wodą od gotowania grzybów i odrobiną oleju, trafiają na godzinę do prodiża. To wersja postna. W Boże Narodzenie (jeśli nie wszystko zjemy) można podać gołąbki okraszone boczkiem. Świetnie smakują do barszczyku.

Uniwersalny przepis na biszkopt pani Stanisławy Fabińskiej, który udaje się zawsze, pochodzi z jej domu rodzinnego w Ostrówku w województwie kujawsko – pomorskim. Przekazała go jej mama.

Biszkopt:

6 jaj

1 szklanka cukru

1 szklanka mąki

2 łyżki mąki ziemniaczanej

6 łyżek oleju

Łyżeczka proszku do pieczenia

Wszystkie składniki zmiksować dodając w kolejności zgodnej z przepisem. Upiec jak każde ciasto biszkoptowe. Upieczone ciasto po wystygnięciu przeciąć na dwie warstwy. Przełożyć masą kremową (wystarczy krem do tortów z paczki, smak wybierzmy taki, który najbardziej lubimy). Kremem można posmarować także wierzchnią warstwę, pamiętając jednak, że zewnętrzną warstwę pokryje masa kajmakowa. Można ją zrobić samemu, gotując ok. 3 godzin słodkie mleko kondensowane, albo kupując gotową, w puszce. Do dekoracji uprażyć na patelni ziarna świeżo łuskanego słonecznika z cukrem (1 łyżką). Gdy zbrązowieje będzie gotowy. Słonecznikiem obsypać ciasto. Do dekoracji można użyć także gotowych ozdób cukierniczych, np. kwiatki lub perełki. Smacznego!

To ciasto pani Anny Kusiakiewicz z Dźwirzyna, które w 2013 roku prezentowała jej córka Michalina

Produkty na dwie średniej wielkości strucle.

Ciasto

0,5 kg mąki

3 jajka

30 dag drożdży

20 dag cukru

¾ szklanki mleka

150 g masła

Masa makowa - można też użyć gotowej, dostępnej w puszkach.

Ciasto: masło z cukrem utrzeć, wkruszyć drożdże, dodać jajka (pamiętając, że wszystkie produktu powinny mieć tę samą, pokojową temperaturę). Dodać mleko i przesianą przez sito mąkę. Dość szybko wyrobić i odstawić na 1 godzinę przykryte ściereczką.

Ciasto, które podwoiło swoja masę podzielić na dwie części i każdą rozwałkować na grubość ok. 0,5 centymetra. Posmarować rozbełtanym jajkiem i wyłożyć równomiernie masę. Przed zwijaniem znów można posmarować jajkiem. Można zwinąć w tradycyjna roladę i wtedy piec owiniętą w papier do pieczenia. Można też uformować struclę, wtedy pieczemy odsłoniętą, przed włożeniem do piekarnika jeszcze raz posmarowaną rozbełtanym jajkiem. Wstawić do piekarnika rozgranego do 180 stopni. Piec ok. 40 – 50 minut.

6. Rolada z sandacza Marka Szczubełka

To potrawa pana Marka Szczubełka z Dźwirzyna, którą w 2013 roku zaprezentował nam brat pana Marka, Jerzy Szczubełek, do dziś sołtys Dźwirzyna. Jest przepyszna, a łatwa do przygotowania nie tylko dla specjalisty – pan Marek to kucharz, prowadzi własny bar w Dźwirzynie

80 dag fileta z sandacza (bez skóry)

3 bułki pszenne namoczone w mleku

3 jajka, sól, biały pieprz. Pietruszka, warzywa do wywaru

Sandacza i odciśnięte bułki zemleć maszynką z sitkiem o drobnych oczkach. Dodać średni pęczek pietruszki (posiekany). Do tego żółtka. Wymieszać. Dodać ubitą pianę z jajek, sól i biały pieprz i jeszcze raz delikatnie wymieszać. Nie dodawać żadnych polepszaczy smaku, żeby nie zabić naturalnego, fantastycznego smaku ryby. Uformować wałek, ułożyć na nasmarowanej masłem gazie (można kupić w aptece, wielkość 50 na 50 cm). Zawinąć związać końcówki. Ugotować wywar z włoszczyzny.

Troszkę pogotować warzywa i włożyć masę rybną w gazie. Gotować na małym ogniu przez 20 – 30 minut. Wyjąć na deskę i pozostawić do ostygnięcia. Wyjąć z gazy i pokroić na plastry o grubości wedle uznania (raczej ok. 1 centymetra). Ułożyć na półmisku i zalać galaretą przygotowaną na bazie lekko osolonego wywaru, do którego dodajemy żelatynę (troszkę więcej niż wynika z zalecenia na torebce). Udekorować półmisek.

Pyszne, miękkie pierniczki pani Teresy Bartosiak z Zieleniewa są z czasem coraz smaczniejsze. Ten przepis dostaliśmy także siedem lat temu. Ciastka można przechowywać nawet do pół roku, ale to teoria – są zbyt smaczne, żeby przetrwać tak długo.

1 – 1,5 kg mąki pszennej

1,5 szklanki prawdziwego miodu (najlepiej wielokwiatowego)

1,5 szklanki cukru

¾ kostki masła (może być też cała)

4 całe jajka

3 żółtka

2 łyżeczki sody

0,5 szklanki śmietany kremówki

1,5 paczuszki przyprawy do pierników

2 łyżki kakao

4 całe jajka i 3 żółtka ubić z 0,5 szklanki cukru (odsypanej z przygotowanej wcześniej 1,5 szklanki). Mąkę wymieszać z sodą, przyprawą i kakao. Miód z cukrem zagotować, zestawić z ognia, dodać masło i smalec. Wystudzić. Dodać śmietanę. Wszystkie składniki połączyć i odstawić na ok. godziny. Masę rozwałkować na grubość maksymalnie 1 centymetra. Wyciąć pierniczki.

Piec w temperaturze ok. 170 stopni Celsjusza przez ok. 10 minut w piekarniku z termoobiegiem. Bez termoobiegu – 14 – 15 minut.

Lukier do zdobienia:

3 białka pozostałe od żółtek ubić mikserem. Dodać około 30 – 35 dag cukru pudru, wcisnąć połówkę cytryny. Zdobić jak tylko fantazja podpowiada.

Koszyczki: Ugotować 2 woreczki kaszy gryczanej, ostudzić i dodać 3 łyżki ugotowanych, rozdrobnionych ziemniaków. Wbić dwa całe jajka, posolić i popieprzyć do smaku. Z uzyskanej masy uformować małe kotleciki i obsmażyć je na oleju. Przestudzić i wydrążyć w kotlecikach otwory – miejsce na borowikowy farsz. Farsz: 1 szklanka borowików (świeżych lub mrożonych), 1 duża cebula, sól grubo mielony pieprz, łyżka masła. Wykonanie: na maśle podsmażyć na złoty kolor cebulkę pokrojoną w kostkę. Odłożyć dwie łyżki cebulki (będą potrzebne do sosu). Do cebulki dodać przygotowane wcześniej prawdziwki i podsmażyć. Posolić, popieprzyć do smaku. Farszem nadziać kotleciki. Na koniec sos: 1 szklanka dużych, suszonych borowików, 0,5 l wody i odłożone wcześniej 2 łyżki podsmażonej na maśle cebulki. Grzyby ugotować. Gdy będą miękkie, a połowa wody odparuje, zagęścić sos 2 łyżkami mąki rozprowadzonymi w połowie szklanki zimnej wody. Do sosu dodać podsmażoną cebulkę. Doprawić solą i pieprzem do smaku.

- Koleżanka siostry była z mężem w Czechach i w hotelu podano im śledzie – opowiadała nam pani Kałdus. – Tak im zasmakował, że poprosili kucharza o przepis. I tak oto śledziki przyjęły się w rodzinie.

Potrawę doceniło wtedy także jury konkursu, przyznając autorce potrawy pierwsze miejsce. Oto przepis: 1 kg śledzi matjasów (trzeba je moczyć ok. 1 godziny), 5 średnich cebul (kroimy je w kostkę), 4 średnie jabłka winno – kwaskowe, 3 łyżeczki cukru. Cebulkę, jabłka (pokrojone w podobną do cebuli kostkę) i cukier wymieszać. Odstawić na 3-4 godziny. Śledzie pokroić w paseczki (grubości ok. 1 cm). Osobno połączyć majonez z 18 – procentową słodką śmietaną (pół na pół). Wymieszać z cebulą i jabłkami. W szerokiej, płaskiej misce lub półmisku wyłożyć warstwami: masę cebulowo – jabłkową w śmietanie, potem śledzie, znów masę, a na koniec posypać 2-3 jajkami ugotowanymi na twardo, startymi na tarce o grubych oczkach.

To danie, które serwowała mama pani Moniki, Teresa Charycka. Bierzemy ok. 10 sztuk śledzi matjasów, dużą garść leśnych grzybów (borowiki, podgrzybki), 3 duże cebule, ok. 10 sztuk wędzonych, kalifornijskich śliwek. Śledzie należy wymoczyć, a cebulkę pokroić w kostkę i podsmażyć na oleju (może być rzepakowy) ze szczyptą soli, cukru i grubo mielonego pieprzu. Cebulę zdjąć z patelni i na resztkach oleju ze smażenia podsmażyć obgotowane wcześniej i pokrojone w grubą kostkę grzyby. Smażyć ok. 20 minut. Do okazałego słoja wkładamy podsmażoną cebulkę, potem warstwę śledzi pokrojonych na ok. 3 centymetrowe paski. Na śledzie znów cebulka, grzyby i warstwę pokrojonych (jak cebulka) śliwek. Powtarzamy kolejność warstw. Całość zalewamy olejem ze smażenia cebulki. Odstawić na co najmniej jeden dzień.

11. Faszerowany łosoś pani Czesławy Ogórek z Korzystna

To potrawa przygotowana w 2015 roku przez fachowca – panią Czesławę, doświadczoną kucharka, pracującą wiele lat w sanatorium Ikar w Kołobrzegu. Na konkursie wigilijnym jej łosoś zajął drugie miejsce. Oto przepis: potrzebujemy dorodnego, świeżego łososia (całego, wypatroszonego). Odcinamy głowę i ogon, zdejmujemy skórę z łososia delikatnie, by jej nie uszkodzić. Po oddzieleniu mięsa od kręgosłupa i ości mięso mielimy. Skórę rozkładamy na płaskiej powierzchni, na folii spożywczej (nie aluminiowej!). Mięso zmielone doprawiamy według smaku solą, pieprzem, dodajmy sporo posiekanego, świeżego koperku, sok z 3-4 cytryn, także nieco musztardy, chrzanu i miodu (te ostatnie składniki, łączymy osobno, dodając potem do mięsa). Można też dosypać do mięsa ok. 2 łyżek kaszy manny albo żelatyny. Wszystko wymieszać i rozłożyć na skórze. Uformować kształt ryby. Owinąć mocno w folię. Gotujemy ok. godziny w folii (najlepiej piec w piecu konwekcyjnym), albo w wodzie, w piekarniku. Łeb i ogon ugotować tak, żeby się nie rozgotowały (ok. 10 minut). Wystudzić i ułożyć „składając” rybę. Przed podaniem poporcjować na dzwonka o szerokości ok. 3 cm. Dekorujemy według uznania. Nie żałujmy też cytryny!