Termin siewu gryki dla różnych regionów Polski. Z tą uprawą lepiej poczekać dłużej. Zalecana gęstość i warunki uprawy

Gryka w Polsce jest znana i uprawiana od stuleci. O tym, że jest jak śnieg biała w inwokacji w „Panu Tadeuszu” wspomina Adam Mickiewicz. Dorasta do ok. 1 m wysokości i kwitnie od lipca.

Gryka jest owadopylną rośliną miododajną o wysokiej zawartości białka (11-16 proc.), ze względu na podobny skład chemiczny nasion i agrotechnikę uprawy zaliczana do zbóż.

Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego zwraca uwagę, że gryka to roślina o bardzo krótkim okresie wegetacji. Jej wzrost i rozwój wynosi zaledwie 70-90 dni. Jest rośliną ciepłolubną i wrażliwą na najmniejsze przymrozki. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?

• Nasiona gryki nie zawierają glutenu. Jest w dużym stopniu odporna na szkodniki i choroby.
• Ogranicza występowanie szkodników glebowych np. rolnic i pędraków i niektórych chwastów jak perz i komosa.
• Może być uprawiana jako roślina poplonowa – szczególnie na glebach o niskiej bonitacji.

Mazowiecki ODR: Grykę uprawia się na kompleksie lżejszych gleb, często w zmianowaniu z żytem i łubinem. Nie reaguje ona wyraźnie na przedplon i często wysiewa się ją na stanowisku po zbożach. Roślina wymaga gleb o odczynie lekko kwaśnych do obojętnego (pH 5,6-7,2). Zupełnie nie nadają się do jej uprawy gleby podmokłe lub bardzo suche. Sposób uprawy roli pod grykę jest taki sam jak pod zboża jare.

Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa wskazuje, że w integrowanej produkcji należy wysiewać odmiany gryki wymienione w Krajowym rejestrze. Obecnie wpisane są tam 4 odmiany gryki zwyczajnej:

• Kora
• MHR Korona
• MHR Smuga
• Panda

Z siewem gryki rolnicy powinni czekać do momentu, gdy minie ryzyko przymrozków, czyli mniej więcej do połowy maja, jednak optymalny termin jest zróżnicowany dla kraju. Jednocześnie gleba na głębokości 5-10 cm w momencie siewu powinna osiągnąć temperaturę 10-12°C. Termin siewu gryki zależy od rejonu klimatycznego:

• środkowo-wschodnim: 10-25 maja
• wschodni: 10-25 maja
• południowo-wschodni: 10-25 maja
• północno-zachodni: 25-30 maja
• południowo-wschodni: 25-30 maja

Tak wynika z Metodyki integrowanej produkcji gryki, wydanej przez Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Doradcy podkreślają, że roślina jest wrażliwa na niskie temperatury gleby.

Grykę sieje się siewnikiem zbożowym na głębokość 2-3 cm (gleba wilgotna) lub 4-5 cm w przypadku gleby przesuszonej – instruuje Podlaskie Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Wybór rozstawy rzędów powinien być uzależniony od zastosowanej pielęgnacji w łanie.

Doradcy wskazują, że grykę zaleca się siać w wąskie rzędy. – Uprawa w szerokie międzyrzędzia wymaga pielęgnacji mechanicznej, jest bardziej kłopotliwa i zwiększa pracochłonność. Ilość wysiewu gryki w kg/ha, przy zachowaniu optymalnej obsady roślin 300-350 sztuk ziaren/m2.

PIORIN podaje, by grykę siewnikiem zbożowym siać w rozstawie 11-15 cm. Dodaje, że zazwyczaj gryka jest wysiewana, w zależności od masy 1000 nasion i kompleksu gleboworolniczego w ilości:

• uprawa w wąskie międzyrzędzia (termin siewu 18-25 maja): od 80 do 92 kg/ha,
• uprawa w szerokie międzyrzędzia (termin siewu 10-20 maja): od 45 do 58 kg/ha.

Gryka ma duże wymagania klimatyczne, niekorzystnie na jej rozwój wpływa niedobór opadów, duże wahania temperatury, zaznaczają autorzy Metodyki integrowanej produkcji gryki, wydanej przez Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Bywa uszkadzana przez przymrozki, przy chłodnej pogodzie wolno się rozwija, co sprzyja większemu zachwaszczeniu. Jest wrażliwa na niedobór opadów od wschodów do pełni kwitnienia ze względu na silny w tym okresie przyrost biomasy i duże z tym związane wymagania wodne.

Gryka najlepiej kiełkuje w temperaturze 15-16 stopni Celsjusza. Potem do intensywnego wzrostu i prawidłowego rozwoju potrzebuje powyżej 15-17 st. W okresie kwitnienia źle znosi upalną pogodę z małą wilgotnością powietrza, co nie sprzyja zapylaniu kwiatów.

Z kolei Mazowiecki ODR podaje, że przy odpowiedniej wilgotności i temperaturze 18-22 stopni pełnia wschodów występuje po 5-6 dniach. Trzeba pamiętać, że szybkość wschodów w warunkach polowych zależy od wilgotności i temperatury gleby.

Zbyt wysoka temperatura i susza nie są korzystne – szczególnie w czasie kwitnienia – gdyż powodują zamieranie zawiązków.

Źródła: Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Mazowiecki ODR, Podlaski ODR.